10 października 2016 r. w Mercure Grand Hotel w Warszawie odbyła się międzynarodowa konferencja pt.:
Konfiskata rozszerzona – nowoczesny środek walki z przestępczością zorganizowaną
Konferencję zorganizowało Ministerstwo Sprawiedliwości RP a otworzył ją Minister Sprawiedliwości – Prokurator Generalny Zbigniew ZIOBRO.
W polskim prawie istnieją już rozwiązania przewidujące konfiskatę rozszerzoną. Są one jednak niedoskonałe i nie odpowiadają przyjętym dyrektywom europejskim oraz realnym potrzebom skutecznego zwalczania wielkich oszustw i afer gospodarczych. Propozycje zmian w prawie, przygotowane przez resort sprawiedliwości, umożliwiające konfiskatę majątku pochodzącego z przestępstw, pozwolą skutecznie walczyć z przestępczością zorganizowaną a także dostosują polskie prawo do współczesnych standardów.
W trakcie konferencji europejscy i polscy eksperci omówili różne modele konfiskaty rozszerzonej, które z powodzeniem stosuje się do walki z przestępczością w innych krajach Unii Europejskiej.
Konferencja ma związek z trwającymi obecnie konsultacjami nad projektem Ministerstwa Sprawiedliwości w sprawie tzw. konfiskaty rozszerzonej, czyli możliwości pozbawiania sprawców m.in. poważnych przestępstw gospodarczych i skarbowych owoców nielegalnej działalności (w tym również przepadku przedsiębiorstw służących do przestępstw). W takim przypadku ciężar dowodu zostałby przerzucony na przedsiębiorców, to oni bowiem musieliby dowieść, że majątek lub jego część została nabyta z legalnych źródeł.
Wg Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego jedną z konsekwencji prowadzonych obecnie konsultacji społecznych jest przyjęcie, że przepadek przedsiębiorstwa byłby ograniczony do firm będących własnością osób fizycznych. Jest to wyjście naprzeciw obawom przedsiębiorców i chęć zagwarantowania ochrony prawa własności osób trzecich, bowiem przy rozproszonym akcjonariacie osoby trzecie mogą nie mieć świadomości, że ktoś prowadzi na boku działalność przestępczą.
W toku konsultacji doprecyzowywane są także kwestię zarządu nad przejętym mieniem – chodzi o to, aby przejęcie firmy, prowadzącej nielegalną działalność, nie kończyło się jej upadłością. Proponuje się więc, by to sąd wyznaczał zarządcę spośród osób posiadających licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Chodzi o to, by przejęte mienie nie ulegało niszczeniu i by mogło być przeznaczone na rzecz Skarbu Państwa albo dla ofiar danego przestępstwa.
Polska jest zobowiązana do wdrożenia tych przepisów m.in. unijną dyrektywą z 2014 r., przewidującą konfiskatę rozszerzoną, czyli konfiskatę bez wyroku skazującego, a także konfiskatę wobec innej osoby niż sprawca przestępstwa.
Jarosław W. MROŻEK
(na podstawie materiałów dostępnych na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości)